Tham Quan Làng Gốm Phù Lãng Nổi Tiếng ở Bắc Ninh

Bắc Ninh không chỉ nổi tiếng với những tấm tứ thân gắn với hình ảnh liền anh liền chị trong các điệu quan họ tình tứ và ngọt lịm. Về vùng đất Kinh Bắc, du khách sẽ được tìm hiểu và thưởng thức nhiều sản phẩm gốm tinh xảo và đặc sắc tại làng gốm Phù Lãng.

Giới thiệu về làng gốm phù lãng

Làng Phù Lãng nằm bên bờ sông Cầu và có những bến đò đưa khách đi lại. Địa danh Phù Lãng có từ cuối thời Trần và đầu thời Lê. Vào thời kỳ này, Phù Lãng có 3 thôn: Trung thôn, Thượng thôn, Hạ thôn và được biết đến với nghề gốm cổ truyền.

Ông tổ nghề gốm Phù Lãng là Lưu Phong Tú. Vào cuối thời Lý, ông được triều đình cử đi sứ sang Trung Quốc. Nhân dịp này, ông học được nghề làm gốm rồi truyền lại cho người trong nước.

THƯƠNG HIỆU GỐM SỨ MINH LONG UY TÍN TẠI TPHCM

Giới thiệu về làng gốm phù lãng

Làng gốm phù lãng ở đâu ?

Làng gốm Phù Lãng thuộc xã Phù Lãng, thị xã Quế Võ, tỉnh Bắc Ninh, cách Hà Nội khoảng 60km và cách sông Lục Đầu khoảng 4 km.

Lịch sử của làng gốm phù lãng

Theo lịch sử ghi chép lại thì ông tổ nghề của làng gốm Phù Lãng là Lưu Phong Tú. Đến cuối thời Lý, ông được triều đình cử đi Trung Quốc. Ông học được nghề làm gốm rồi đem truyền lại cho người dân trong vùng. Đầu tiên, nghề gốm được truyền đến dân cư đôi bờ sông Lục Đầu, sau lại dời về vùng Vạn Kiếp (Hải Dương) . Vào khoảng đầu thế kỷ 13 (thời nhà Trần) nghề được truyền đến đất Phù Lãng Trung. Hiện nay tại Bảo tàng Lịch sử Việt Nam, nơi đang lưu giữ và trưng bày các sản phẩm gốm Phù Lãng có niên đại khoảng thế kỷ 17 – 19. Đó là sản phẩm gốm màu nâu cùng những sắc thái của nó như men da lươn, vàng nhạt, vàng nâu…

Lịch sử của làng gốm phù lãng

Quy trình và nguyên liệu làm gốm phù lãng có gì đặc biệt

Làng gốm Phù Lãng ra đời cách đây hơn 700 năm, nổi danh với những sản phẩm đồ gia dụng như vại, ấm, nồi, lọ, chậu cây, đôn cảnh, … Khoảng hơn 10 năm trở lại đây, do bắt nhịp được với thị hiếu của khách hàng, người làng Phù Lãng đã tìm ra hướng đi mới cho sự phát triển của làng nghề. Đó chính là sự phát triển các sản phẩm gốm mỹ nghệ. Gốm Phù Lãng tập trung vào ba loại hình:

– Gốm dùng trong tín ngưỡng như: lư hương, đài thờ, đỉnh…

– Gốm gia dụng: lọ, bình, chum, vại, ống điếu…

– Gốm trang trí: bình, ấm hình thú, chậu cảnh…

Nguyên liệu để làm nên những sản phẩm gốm bát tràng của làng gốm Phù Lãng là đất sét có màu hồng nhạt và đã qua nhiều công đoạn, đất sét được nhào dẻo mịn rồi tạo hình trên bàn xoay bằng tay của người thợ thủ công. Cũng như các làng gốm truyền thống khác ở Bát Tràng (Gia Lâm) hay Thổ Hà (Việt Yên) phương pháp tạo hình sản phẩm (có tiết diện nhỏ) là chuốt. Tất cả các sản phẩm được đặt trên bàn xoay tay, làm việc xung quanh bàn xoay có 3 người, trong đó có một người chuyên ngồi chuốt, một người vần bàn xoay, và một người ở giữa. Đối với sản phẩm có kích thước nhỏ thì cần có 2 người tạo hình sản phẩm: một người chuốt và một người vần bàn.

Sản phẩm sau khi đã tạo hình xong sẽ được cho se dần, đến khi sờ tay không còn dính thì lúc đó người thợ tiến hành thúng, đấm, thúc bên trong của sản phẩm cho thành hình đồ vật và để cho ráo. Lúc này nếu thấy trên sản phẩm có vết rạn nứt thì sẽ vá lại bằng đất mịn và nát. Bước cuối cùng để hoàn thiện sản phẩm là ve và nạo. Sau đó, sản phẩm được tráng một lớp men lên. Chất liệu của men tráng gồm có: tro cây rừng, vôi sống, vôi ống nghiền nát và bùn phù sa trắng. Bốn nguyên liệu trên, sau khi được trộn chung với nhau theo một tỷ lệ nhất định, sẽ tạo nên một chất lỏng. Khi sản phẩm đã ẩm, người thợ dùng chổi lông quét men phủ bên ngoài sản phẩm một lớp mỏng thích hợp và đem phơi. Sau khi phết men rồi phơi khô, các sản phẩm sẽ có màu trắng đục.

Sau khi đã được tráng men và phơi khô, gốm được xếp theo các chồng rồi cho vào lò nung. Xếp sản phẩm trong lò gốm phải tuân thủ theo nguyên tắc tận dụng tối đa diện tích của lòng lò. Muốn thế người thợ phải xếp chậu nhỏ trong chậu to, hàng bé ở trong hàng lớn… Tương tự như vậy, sản phẩm được xếp tận đáy lò. Cách xếp hàng không có nghĩa là tất cả những khoảng trống trong lò đều có sản phẩm. Thời gian đốt lò kéo dài 12 giờ.

Quy trình và nguyên liệu làm gốm phù lãng có gì đặc biệt

Làng gốm phù lãng mở cửa lúc mấy giờ? Giá vé bao nhiêu?

Giá vé vào làng gốm Phù Lãng: Miễn phí.

Giờ mở cửa: Làng gốm mở cửa cả ngày.

Xem thêm: GIỚI THIỆU VỀ CÔNG TY GỐM SỨ MINH LONG

Hướng dẫn cách đi đến làng gốm phù lãng

Muốn đến tham quan làng gốm Phù Lãng bạn nên mua tour có sự chỉ dẫn từ công ty lữ hành hoặc có thể tự mình đi theo cách riêng.

Từ Hà Nội bạn đi xe theo quốc lộ 5 và rẽ lên đường 1A mới. Tới cầu vượt ở Bắc Ninh có thể rẽ phải theo hướng đi Phả Lại. Khi cách một cột cây số ghi “Phả Lại – 6km” vài trăm mét bạn rẽ phải qua một con đường làng nhỏ gần chợ Châu Cầu chừng 5 – 10 phút là tới.

Hướng dẫn cách đi đến làng gốm phù lãng

Ngoài ra, bạn cũng có thể lựa chọn đi xe bus số 54 từ Long Biên về thành phố Bắc Ninh. Sau đó bạn bắt xe “Bắc Ninh – Sao Đỏ” sẽ ghé qua làng gốm Phù Lãng.

Đến làng gốm phù lãng có gì chơi

Các sản phẩm gốm của làng Phù Lãng đã đóng góp một phần không nhỏ cho việc tăng trưởng kinh tế của địa phương mà còn góp phần tạo ra giá trị văn hoá độc đáo của vùng đất Kinh Bắc.

Khác với nhiều làng gốm khác, sản phẩm gốm Phù Lãng được phủ một lớp men có hoa văn màu da lươn nhìn vừa tinh tế lại bền đẹp. Hơn hết, nét đặc trưng nổi bật của gốm Phù Lãng là áp dụng kỹ thuật đắp nổi theo kiểu chạm đôi, màu men tự nhiên, bền và lạ; dáng của gốm đơn giản nhưng ẩn chứa vẻ đẹp hoang sơ của đất với lửa cháy và sự khéo léo của điêu khắc tạo hình.

Với lòng yêu nghề, sự khéo léo, trên nền chất liệu cũ, họ đã vẽ nên một diện mạo hoàn toàn mới cho sản phẩm truyền thống bằng việc thay đổi mẫu mã và thêm vào màu sắc, hoa văn trang trí trên sản phẩm. Có rất nhiều sản phẩm thoả mãn các yêu cầu khác nhau của người tiêu dùng như: đèn, bình hoa, tượng, phù điêu, . .. Đặc biệt, những chiếc bình trang trí có sự kết hợp của gốm và gỗ đang khá thịnh hành.

Một sản phẩm bạn không thể bỏ qua khi đến với làng gốm Phù Lãng, đó chính là bức tranh gốm. Với sự khéo léo, tài hoa và tỉ mẩn của người làm gốm đã tạo ra được bức tranh hết sức sinh động. Việc tạo nên một bức tranh gốm cần phải qua các bước như trộn đất, tạo hình, cắt tranh, dán tranh, vẽ, khắc tranh. .. Đặc biệt với tranh gốm còn phải nung ở lò sao cho bức tranh đất “chín” đều, không bị cong, vênh để tránh ẩm, mốc hay cháy đen.

Đến làng gốm phù lãng có gì chơi

Thật đáng tiếc khi bạn đến với làng gốm Phù Lãng mà lại không mua cho mình một vài tấm tranh gốm về trang trí cho không gian nhà mình cũng như làm quà tặng cho bạn bè và gia đình. Hiện nay, những sản phẩm của làng gốm Phù Lãng không chỉ xuất hiện ở một số thị trường trong nước mà còn được xuất khẩu sang các nước khác như Hoa Kỳ, Nhật, Hàn Quốc. .. với nhiều sản phẩm rất phong phú.

Xem thêm một số bài viết liên quan