“Nghệ sỹ là người làm sáng tạo với cái đầu. Tôi không làm cho vẻ đẹp, tôi không làm vì nghệ thuật Bởi cái đẹp thuộc về các bạn, đúng-sai thuộc ở những nhà quản lý, nhưng cái tôi làm để bạn trông thấy là văn hoá của đất nước tôi. Đó là điều tôi đang hướng tới “– Nghệ nhân Ưu tú Trần Nam Tước nói với báo Vietnamplus
1. Người thợ gốm không sinh con từ làng Gốm
Nghệ nhân Trần Nam Tước tên thật là Trần Xuân Triều, sinh năm 1974, tại vùng quê lúa Kiến Xương (Thái Bình) . Sinh ra đời và lớn lên ở Thái Bình, tuy nhiên gia đình thì không làm nông nghiệp, vì các cụ của ông đã đi buôn bán từ thời Pháp thuộc.
Ông được coi là “đứa con lạc loài” của làng gốm Bát Tràng khi là người duy nhất được nhà nước trao tặng danh hiệu Nghệ nhân Ưu Tú Bát Tràng dù không sinh ra ở làng nghề gốm sứ Bát Tràng.
Điều ấy không làm ông chạnh lòng và thấy tủi thân ngược lại ông luôn coi đó là một niềm vinh dự và tự hào lớn khi ông sáng tạo và sống hết mình với gốm sứ.
1. Người thợ gốm không sinh con từ làng Gốm
2. Cuộc đời gắn chặt với 2 chữ “Xê dịch”
Hồi mới tốt nghiệp lớp 10 thì ông bỏ dở chuyện học và quyết đi. .. phượt. Những năm tiếp theo sau thì tất cả 64 tỉnh, thành trên toàn đất nước đã in dấu chân ông. Tại nơi đến, ông vẫn làm việc đến khi có điều kiện hoặc đi tỉnh thì thôi, còn bất cứ một nghề nào tìm được ông sẽ học.
Từng “phiêu bạt giang hồ” từ năm 15 tuổi với các nghề như điêu khắc gỗ, phục chế, tôn tạo trùng tu công trình, nhưng có thời điểm khó khăn ông đã phải đi thu gom ve chai, làm thợ mộc, tài xế và làm thêm dịch vụ cưới hỏi. ..
Sài Gòn là thành phố ông dừng chân lâu nhất trước khi quay đầu ra Bắc khoảng 7 năm và công việc chủ yếu hướng vào mảng nghệ thuật trong lĩnh vực nội thất, tuy nhiên thời điểm ấy mặt hàng này người dân cũng hiếm sử dụng do đời sống rất thiếu thốn.
2. Cuộc đời gắn chặt với 2 chữ Xê dịch
Ra Bắc, ông quay trở lại quê hương Thái Bình và học nghề làm gốm khoảng 1-2 năm. Tới năm 1996 ông đến Bát Tràng, không phải là đi học nghề vì lúc ấy ông đang làm việc tại một trung tâm khí công.
XEM THÊM: Nghệ nhân Ưu tú Tô Thanh Sơn – thu toàn bộ thế giới vào một cái chén nhỏ.
3. Hướng về tôn tạo giá trị văn hoá truyền thống cho gốm Việt
Sự trải nghiệm và cách đi vào tận cùng đam mê đã nhào nặn ra một Trần Nam Tước đến hôm nay, người luôn khiêm cung tự nhận bản thân là “thợ mới” trong nghề gốm và tại một làng nghề giàu truyền thống hàng trăm năm lịch sử như Bát Tràng, vậy nhưng cũng tràn đầy kiêu hãnh khi quan với nghiệp.
Ở Trần Nam Tước, ông có một điều hết sức độc đáo, một tư duy văn minh và thức thời của người vừa có khả năng sáng tạo giàu tinh nghệ nhưng vẫn nghĩ lớn và làm lớn trên cơ sở sự hiểu biết sâu rộng văn hoá truyền thống. Mà, tất cả là do anh tự mò mẫm tìm hiểu chứ không thông qua bất kì lớp bồi dưỡng nào. Trần Nam Tước thậm chí trở nên khó tính và kỹ lưỡng hơn trong việc.
Một số sản phẩm của ông được trưng bài tại nhà riêng
Thời mới ở Bát Tràng, Nam Tước từng là một thợ phụ trong gia đình chủ nhà. Qua thời gian làm ở đây, ông nhận thấy men Bát Tràng khá đẹp, chỉ là chưa ai chọn được những chỗ mà màu men ấy trở nên đẹp nhất. Rồi màu sắc men đẹp cũng cần đi liền với kỹ thuật chế biến. Bạn có thể vẽ tốt, tô đẹp nhưng nếu chưa hiểu được men tức là không biết gì đến Bát Tràng. Đó cũng là cách để tư duy làm gốm của ông sau này không giống ai.
Ông đã nhìn thấy nhiều loại men tưởng chừng như vô cùng giản đơn mà cực kỳ tuyệt vời. Ông sử dụng nguyên liệu gốm đầu vào từ mức độ thấp nhất, không cầu kì, với nghĩa là chất men giản đơn và đất cũng rẻ nhất. Áp dụng quan điểm làm gốm của ông là “đơn giản hoá đầu vào, cẩn trọng đầu ra, lánh xa chép”
Nguyên tắc gốm Trần Tước đặc biệt nói không với chép. Tất cả sản phẩm được làm mới dựa trên cơ sở sử dụng ý tưởng và những điển tích. Ông có thói quen đọc mẫu trước khi làm chứ không bao giờ đặt nó trước gương trong khi làm. Có như vậy sự sáng tạo của ông mới “nhảy múa” được với các tác phẩm sau.
3. Hướng về tôn tạo giá trị văn hoá truyền thống cho gốm Việt
Ông Nam Tước cho rằng làm gốm là một bộ môn nghệ thuật, mà đã là đường phải cứ đi mãi, và cũng không có điểm đến ở đâu. Cái cách nào ông nghĩ và cách ông làm theo quan niệm gốm sứ văn hoá là sự sáng tạo. Ông lấy giá trị truyền thống trên những điển tích và đưa thêm vào các sản phẩm gốm sứ mình làm ra.
Bộ cửa Trung Hiếu Môn nghệ nhân Trần Tước
Phong cách làm việc của ông bám theo kim chỉ nam là giữ gìn và phát huy sự kế thừa các giá trị văn hoá của bao thế hệ. Hướng tới tôn tạo giá trị văn hoá truyền thống làng gốm Việt.
Mặc dù là người đi sau tiếp thu học hỏi tinh hoa, nhưng ông vẫn sáng tác nên các sản phẩm lưu đậm dấu ấn riêng và tái tạo được sự tinh hoa làng nghề. Lịch sử vì thế, các tác phẩm của ông luôn được những chuyên gia đầu ngành đánh giá cao.
Sản phẩm “Đầu Rồng” của Trần Nam Tước được thủ tướng gửi tặng Tổng Thống Obama
Cho những tác phẩm gốm cần thời gian và nhiệt đủ cao để chế tạo đất thành “vàng” thì nghệ nhân cũng phải vượt qua giai đoạn “thử lửa” mới thành tài. Nghệ nhân Trần Xuân Triều (hay Trần Nam Tước) là một minh chứng sống động về sự tài hoa và khéo léo khi đã mang ghi dấu ấn lịch sử trên đất gốm. (Báo Công Thương nói về nghệ nhân Trần Nam Tước)
Một số sản phẩm của nghệ nhân Nam Tước
XEM THÊM: Nghệ nhân Vũ Đức Thắng người mang “Hồn đất Việt” về gốm sứ
4. Những thành tựu cùng sản phẩm của nghệ nhân Trần Nam Tước.
Sản phẩm “Đầu Rồng” thời Lý do Nam Tước chế tạo được trực tiếp Thủ tướng trao tặng Tổng thống Hoa Kỳ. ..
Tác phẩm đầu Rồng
Năm 2010, Bộ Văn hoá, Thể thao và Du lịch; Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đều chứng nhận các tác phẩm gốm linh vật của Nam Tước là sản phẩm đặc trưng của người Việt.
Sản phẩm “bộ Lân Nghê” và “Người con của rồng 1” đạt giải Sản phẩm xuất sắc vòng chung kết Cuộc thi viết Sản phẩm thủ công mỹ nghệ Việt Nam lần thứ VII Cúp Thăng Long 1000 năm;
Sản phẩm Bình hoa lá rơi về cội đạt giải vòng chung kết Cuộc thi viết Sản phẩm thủ công Việt Nam lần thứ VIII-2011. ..
4. Những thành tựu cùng sản phẩm của nghệ nhân Trần Nam Tước.
Ông cũng tham gia trùng tu công trình gốm Cổng Nghi Môn trong cung điện Vua Lê ở Lam Kinh, Thanh Hoá; phục chế các cổ vật ở Huế; trùng tu, tôn tạo Khu thuỷ tổ quan họ Làng Diềm, Bắc Ninh. ..
Hơn 200 linh vật trang trí trong khách sạn InterContinental Đà Nẵng Sun Peninsula Resort. ..
Bộ cửa “Trung Hiếu môn” của ông đoạt giải Nhất hạng mục Sản phẩm trưng bày tại Hội chợ cũng nhận được các đơn hàng trước và sau khi tham gia triển lãm
Ông đã góp phần cùng với Trung tâm Khuyến công Hà Nội tổ chức được bốn khoá dạy nghề với số học viên tham gia đạt đến hơn 200 người.
Ngoài ra, ông cũng tham gia phục chế hơn chục sản phẩm tiêu biểu như: Tác phẩm “Sơn Nam Thuỷ tổ” đặt tại Đền Hùng, Phú Thọ; “Linh nghê” trưng bày tại Đền Đô; “Kỳ lân” đem đến đảo Trường Sa. ..
Nghệ nhân ưu tú Trần Tước có tư duy thông minh và nhạy bén của người thợ có khả năng sáng tạo giàu tinh nghệ nhưng vẫn nghĩ lớn và làm lớn trên cơ sở sự hiểu biết về văn hoá truyền thống. .. (theo Báo Vietnamplus)
Bình luận
[viweb_comments_template]
