Trang trí bàn thờ đám tang là một trong những công việc quan trọng, thể hiện sự thành kính, tưởng nhớ người đã khuất. Bàn thờ đám tang không chỉ đơn thuần là nơi tổ chức nghi lễ mà còn là nơi thể hiện tấm lòng tri ân sâu sắc của con cháu đối với tổ tiên, người quá cố. Trong bài viết này, chúng ta sẽ khám phá cách bài trí bàn thờ đám tang một cách trang nghiêm và đúng phong tục, từ Phật giáo, Công giáo cho đến các nghi lễ truyền thống, đồng thời tìm hiểu những điều cấm kỵ cần tránh.
1. Ý nghĩa của việc trang trí bàn thờ đám tang
Việc trang trí bàn thờ đám tang không chỉ dừng lại ở việc bày biện các vật phẩm, mà còn mang ý nghĩa sâu sắc về tâm linh. Bàn thờ là nơi linh thiêng, nơi mà gia đình gửi gắm những lời tiễn biệt cuối cùng, mong cầu sự an nghỉ cho linh hồn của người đã khuất. Chính vì vậy, việc sắp xếp bàn thờ đám tang phải được thực hiện cẩn trọng, vừa giữ đúng các giá trị phong tục, vừa thể hiện sự tôn kính với người ra đi.
Bàn thờ đám tang là gì?
Việc lập bàn thờ đám tang là một trong những tín ngưỡng lâu đời của người Việt trong phong tục thờ cúng tổ tiên. Đây không phải xuất phát từ một tôn giáo nào mà nó là do lòng thành kính của con cháu đối với những bậc sinh thành, người thân thiết trong nhà. Phong tục này có từ lâu đời và được giữ gìn, duy trì từ đời này đến đời khác.
Tại sao cần trang trí bàn thờ đám tang
Tang lễ là nghi thức cúng bái linh thiêng trong tín ngưỡng Việt. Bàn thờ đám tang là điều không thể thiếu khi có lễ tang. Thế nên, mọi khâu chuẩn bị, bày trí phải tỉ mỉ và chỉn chu, không được sai sót. Tránh để phạm đến những điều kiêng kỵ trong tâm linh. Để đảm bảo đám ma được diễn ra một cách suôn sẻ và long trọng nhất.
2. Các vật phẩm cần có trên bàn thờ đám tang
Một bàn thờ tang lễ cần có đủ các vật phẩm thờ cúng để thể hiện sự trang trọng và thành kính. Dưới đây là những vật phẩm cơ bản:
- Di ảnh: Hình ảnh của người đã khuất thường được đặt ở trung tâm của bàn thờ.
- Bát hương: Đặt ở giữa, phía trước di ảnh, thể hiện sự kết nối giữa cõi âm và cõi dương.
- Lọ hoa: Thường là hoa cúc trắng hoặc hoa hồng trắng, biểu tượng của sự tinh khiết và tôn nghiêm.
- Mâm ngũ quả: Bày trên bàn thờ với 5 loại quả, đại diện cho ngũ hành.
- Nến và đèn: Đèn luôn được thắp sáng suốt thời gian diễn ra tang lễ, tượng trưng cho sự dẫn đường cho linh hồn.
- Các vật phẩm khác: Có thể là lư hương, chén nước, câu đối, tất cả đều mang ý nghĩa tượng trưng cho sự thành kính của gia đình.
3. Cách trang trí bàn thờ đám tang theo từng tôn giáo
3.1. Trang trí bàn thờ đám tang theo Phật giáo
Trong tang lễ Phật giáo, bàn thờ thường được đặt trước linh cữu và được trang trí đơn giản nhưng trang nghiêm. Các vật phẩm thường thấy trên bàn thờ bao gồm:
- Di ảnh: Đặt ngay ngắn ở trung tâm, thường chụp trên nền phông xanh hoặc đen.
- Bát hương và bài vị: Đặt ở phía trước di ảnh, thể hiện sự tôn kính với người đã khuất.
- Mâm cơm cúng: Chuẩn bị mâm cơm đơn giản với các món chay, thể hiện lòng thành kính theo tinh thần từ bi của đạo Phật.
- Hoa cúc vàng: Được xem là loại hoa chủ đạo trong tang lễ Phật giáo, biểu tượng cho sự thanh cao, tịnh khiết và lòng từ bi.
Việc trang trí hoa bàn thờ đám tang theo đạo Phật thường sử dụng hoa cúc, hoa huệ, những loại hoa có sắc thái dịu dàng, trang nghiêm.
3.2. Trang trí bàn thờ đám tang theo Công giáo
Đối với tang lễ Công giáo, bàn thờ được bày biện khá đơn giản nhưng trang trọng, thường tập trung vào các biểu tượng thiêng liêng như:
- Thánh giá: Biểu tượng quan trọng trong đám tang Công giáo, thường được đặt ở trung tâm bàn thờ.
- Di ảnh và bát hương: Được bố trí tương tự như trong tang lễ Phật giáo, nhưng thường có thêm một cây nến trắng bên cạnh thánh giá.
- Hoa tang lễ: Hoa hồng trắng hoặc hoa ly trắng là lựa chọn phổ biến trong tang lễ Công giáo, biểu tượng cho sự trong sáng và thanh khiết.
- Chén nước và mâm ngũ quả: Cũng được bày trên bàn thờ, nhưng cách trang trí thường đơn giản hơn so với các nghi lễ Phật giáo.
Nguyên tắc sắp xếp
Trong quá trình trang trí bàn thờ đám tang đòi hỏi phải có sự tỉ mỉ, cẩn thận và cực kỳ khéo léo để không xảy ra sai sót. Dưới đây là một số nguyên tắc để sắp xếp bàn thờ đám tang chuẩn như sau:
- Bàn thờ đám tang cần phải đặt trước quan tài. Đây nguyên tắc trang trí bàn thờ đám tang mà bạn cần thuộc lòng để tránh mắc sai phạm.
- Trên bàn thờ, vị trí cao nhất dùng để đặt hình thờ, tiếp theo là bài vị, bát cơm cúng và bát nhang. Lưu ý, không được để nhang rơi vào bát cơm cúng.
- Mâm hoa quả trái cây hay đĩa để đồ nhận phúng viếng cần đặt ở 2 mép bàn. Đĩa trái cây cần được cố định, tránh tình trạng bị rơi xuống đất trong quá trình cúng. Đây là điều đại kỵ trong đám tang bạn cần chuẩn bị cho chỉn chu.
- Bàn thờ Phật cần đặt trước bàn thờ vong linh, tuyệt đối không được thay đổi bất cứ thứ tự hoặc vị trí để sai lệch.
- Hương cần phải để ở vị trí dễ nhìn thấy để người đến viếng có thể thao tác dễ dàng hơn.
4. Nguyên tắc sắp xếp và trang trí bàn thờ đám tang
Để bàn thờ tang lễ thể hiện được sự tôn nghiêm và trang trọng, cần tuân thủ một số nguyên tắc nhất định khi bài trí bàn thờ đám tang:
4.1. Sắp xếp bàn thờ theo phong thủy
Phong thủy trong tang lễ cũng đóng vai trò quan trọng. Bàn thờ tang lễ nên được đặt ở vị trí trang trọng, tránh đặt gần nhà vệ sinh hoặc những nơi ồn ào. Bàn thờ cần có điểm tựa vững chắc và không được đặt giữa lối đi, vì điều này có thể ảnh hưởng đến sự thanh tịnh và tôn nghiêm của không gian tang lễ.
4.2. Cách chọn hoa tang lễ
Khi chọn hoa để trang trí bàn thờ tang lễ, cần lưu ý chọn những loại hoa có ý nghĩa phù hợp. Hoa cúc trắng, hoa hồng trắng, hoa ly trắng thường được chọn vì chúng biểu tượng cho sự tinh khiết, tôn kính và lòng thành.
5. Những điều cấm kỵ khi trang trí bàn thờ đám tang
Trong tang lễ, có một số điều cấm kỵ mà gia đình cần tránh để đảm bảo sự trang nghiêm và không làm ảnh hưởng đến nghi lễ:
- Không viết sai tên người đã khuất: Thông tin về người quá cố phải được ghi chính xác trên bài vị. Việc viết sai tên là điều đại kỵ trong phong tục tang lễ.
- Không sử dụng hoa có màu sắc không phù hợp: Cần tránh dùng các loại hoa có màu sắc sặc sỡ, không phù hợp với không khí trang nghiêm của đám tang.
- Không để đèn tắt trong suốt tang lễ: Việc thắp sáng đèn liên tục trong tang lễ không chỉ tạo không gian trang nghiêm mà còn mang ý nghĩa dẫn đường cho linh hồn người đã khuất.
Lưu ý khi trang trí bàn thờ đám tang theo từng đạo
Mỗi một đạo sẽ có những cách trang trí bàn thờ đám tang khác nhau. Để giúp bạn có thể hiểu hơn, chúng tôi sẽ tổng hợp cách trang trí bàn thờ theo hai đạo phổ biến nhất hiện nay. Đó là trang trí bàn thờ đám tang theo đạo Phật và Công giáo.
Trang trí bàn thờ đám tang theo Công Giáo
Nghi thức trang trí bàn thờ cho người đã mất theo đạo Công giáo khá cầu kỳ và phức tạp. Đòi hỏi bạn phải hết sức chú ý trong quá trình trang trí. Bàn thờ cần được đặt ở vị trí trang trọng và thành kính nhất.
Những vật dụng sắp xếp trên bàn thờ sẽ bao gồm di ảnh, bài vị, lư hương, bát hương, mâm ngũ quả, đèn cầy, ly nước,… Và đặc biệt là cây thánh giá đúng với văn hóa của đạo Công giáo.
Hoa tại lễ tang của đạo Công giáo thường sẽ được xếp thành hình cây thánh giá, biểu tượng của mỗi đứa con theo đạo. Tương truyền, mỗi người con theo đạo Công giáo qua đời đều sẽ mang theo cây thánh giá bên cạnh. Hoa kết thành thánh giá hiện nay được thiết kế với mẫu mã vô cùng đa dạng và thường được lựa chọn để trang trí trong đám tang nhằm tưởng niệm và thể hiện lòng thành kính đối với người đã mất.
Trang trí bàn thờ đám tang theo đạo Phật
Cách trang trí bàn thờ đám tang theo đạo Phật thì đơn giản hơn. Bạn phải chuẩn bị bàn thờ Phật và bàn thờ vong linh. Chú ý, bàn thờ Phật cần đặt trên trước bàn thờ vong linh và ở phía trên của linh cữu.
Một số lưu ý khi trang trí bàn thờ đám tang theo đạo phật:
- Đồ vật cần chuẩn bị để đặt trên bàn thờ đám tang bao gồm di ảnh, bài vị, lư hương, mâm ngũ quả, đèn cầy, đĩa để đồ phúng viếng, đồ để bát hương,…
- Di ảnh để trên bàn thờ người mất cần được chụp với phông nền xanh. Hình ảnh người quá cố cần nghiêm túc và trang nghiêm.
- Trang trí bàn thờ đám tang với mâm ngũ quả cần được xếp gọn gàng và cố định chắc chắn tránh bị rơi vãi trong quá trình làm lễ tàng. Bởi đây là điều đại kỵ khi tổ chức tang lễ.
- Mâm cúng cho người đã mất vào buổi sáng cần phải chuẩn bị đầy đủ, nhất là những món mà họ thích ăn. Còn đối với mâm cúng buổi chiều và buổi tối thì nên cúng đồ chay. Thực hiện điều này liên tục vào 3 ngày.
- Bạn nên lựa chọn hoa cúc vàng để đặt lên bàn thờ, với ý nghĩa tượng trưng cho hào quang chiếu sáng của Phật pháp đối với chúng sanh. Hoa cúc vàng cũng dùng để cầu mong cho người mất sớm siêu thoát và đi về miền cực lạc.
Những việc nên và không nên khi trang trí bàn thờ đám ma
Trang trí bàn thờ vong linh, bạn cần phải nắm rõ những việc nên và không nên làm. Để có thể phù hợp với từng tín ngưỡng tâm linh và phong tục của người Việt Nam.
1. Các việc nên làm
Khi chờ đến giờ đẹp để việc khâm liệm được tiến hành cho người chết sẽ lập bàn thờ vong. Khi lập bàn thờ cần chú ý những điểm sau.
- Đầy đủ các vật phẩm trên bàn thờ
Trước tiên, là chọn ảnh người quá cố phải có khí sắc vui tươi và nghiêm trang. Tiếp theo là bài vị làm bằng giấy do thầy cúng hoặc người có am hiểu về bài vị để làm. Ở Việt Nam thường sẽ viết bài vị bằng chữ Nho. Nội dung của bài vị thường được ghi đầy đủ thông tin của người mất như họ tên, chức danh, con thứ mấy trong nhà, ngày tháng năm sinh, ngày tháng năm mất, chức vị của người mất,…
Trên bàn cần có bát hương, lọ hoa, đĩa xôi và mâm ngũ quả, huy chương, đĩa đề đồ phúng viếng.
- Gia chủ đứng cạnh bàn thờ đám ma
Ở gần bàn thờ vong linh, gia chủ sẽ đứng trước để cảm tạ và đón tiếp người đến viếng. Ngoài gia chủ ra, cần có thêm 02 người, một người đỡ lễ khách dâng và một người đứng châm hương cho khách thắp. Điều này không chỉ thể hiện được sự chu đáo của gia chủ dành cho khách đến viếng mà nó còn bày tỏ được sự kính trọng đối với người đã khuất.
2, Những việc không nên làm khi trang trí bàn thờ đám tang
Bên cạnh những điều nên làm khi trang trí bàn thờ đám ma, gia chủ cũng cần chú ý tránh những điều không nên làm sau.
- Những loại hoa cấm kỵ
Bàn thờ tang lễ thường có 02 lọ hoa cúng. Tuy nhiên không phải loại hoa nào cũng đặt lên bàn thờ vong được. Những loại hoa bạn không nên trang trí trên bàn thờ vong như: hoa nhài, hoa đại, hoa cúc vạn thọ,…
- Viết sai tên, thông tin người đã mất
Một trong những sai sót không nên có trong tang lễ, đó chính là viết sai thông tin của người đã khuất không chuẩn xác trên bài vị. Việc này phải được kiểm tra một cách kỹ lưỡng. Điều này thể hiện được lòng thành kính và tôn trọng đối với người đã mất, cung như để cho thân nhân trong nhà yên lòng hơn vì không có bất cứ sai sót nào.
6. Phong cách trang trí bàn thờ đám tang: Truyền thống và hiện đại
6.1. Phong cách truyền thống
Phong cách truyền thống thường nhấn mạnh vào sự giản dị nhưng đầy đủ. Bàn thờ thường làm từ gỗ tự nhiên, với các vật phẩm thờ cúng như bát hương, lư hương, cây đèn và hoa tang lễ được bày biện đơn giản nhưng trang trọng.
6.2. Phong cách hiện đại
Trong những năm gần đây, nhiều gia đình chọn phong cách hiện đại với cách trang trí tối giản hơn, nhưng vẫn giữ được tính tôn nghiêm. Các vật phẩm thờ cúng có thể làm từ các vật liệu mới như đèn led, hoặc sử dụng hoa trang trí với màu sắc nhã nhặn như trắng, tím để phù hợp với không gian hiện đại.
7. Dịch vụ trang trí đám tang chuyên nghiệp
Hiện nay, nhiều gia đình chọn các dịch vụ trang trí đám tang chuyên nghiệp để đảm bảo mọi thứ được thực hiện đúng chuẩn và trang nghiêm. Dịch vụ này bao gồm việc chuẩn bị từ bàn thờ tang lễ, hoa tang lễ, cho đến các nghi lễ tiễn biệt, giúp gia đình tập trung vào việc tưởng nhớ người đã khuất mà không lo lắng về các chi tiết tổ chức.
Xem thêm:
Kết luận
Trang trí bàn thờ đám tang là một công việc đòi hỏi sự tôn trọng, cẩn thận và chu đáo. Từ việc sắp xếp bàn thờ đúng phong thủy, chọn hoa tang lễ phù hợp, đến việc tránh những điều cấm kỵ, mọi thứ đều phải được thực hiện với sự thành kính. Hy vọng rằng bài viết này sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về cách trang trí bàn thờ tang lễ, để thể hiện lòng tri ân và tiễn đưa người thân về nơi an nghỉ cuối cùng một cách trang trọng và đầy đủ nhất.
Bình luận