Tết Nguyên Đán – Tết Âm Lịch – Tết Của Người Việt

Tết Nguyên Đán, còn được gọi là Tết cổ truyền hay Tết Việt, là một trong những lễ hội quan trọng và truyền thống nhất của người Việt Nam. Tết Nguyên Đán thường diễn ra vào đầu năm dương lịch, nhưng thời điểm chính xác của lễ hội này phụ thuộc vào lịch âm dương và thay đổi từ năm này sang năm khác. Thông thường, Tết Nguyên Đán diễn ra từ cuối tháng Giêng đến đầu tháng Hai.  bài viết từ chuyên mục Mekoong Wiki với nhiều thông tin hữu ích sau đây mà Siêu Thị Mekoong muốn gửi tới bạn đọc!

Tết Nguyên Đán có ý nghĩa rất sâu sắc trong văn hóa và tâm linh của người Việt Nam. Đây là dịp để mọi người sum vầy bên gia đình, tưởng nhớ tổ tiên và gửi lời cầu chúc tốt đẹp cho một năm mới an lành, thành công và sung túc. Lễ hội cũng được coi là thời điểm để thanh minh linh hồn, tiễn biệt các vong hồn đã khuất và đón nhận tinh thần mới cho một khởi đầu may mắn.

Trong suốt chuỗi ngày nghỉ Tết, người Việt Nam thực hiện nhiều hoạt động truyền thống và ý nghĩa. Trước hết, gia đình sẽ thực hiện việc dọn dẹp nhà cửa, tiến hành xông đất và treo câu đối (một cặp bài thơ với hai câu ngắn gắn liền nhau) để mang lại may mắn cho năm mới. Mọi người cũng chuẩn bị bữa tiệc Tết truyền thống với những món ăn đặc biệt như bánh chưng, bánh tét, nem rán, mứt và các món ăn truyền thống khác.

Mỗi năm một lần, vào dịp cuối năm là mọi người từ khắp nơi sẽ quay về quê hương để quay quần với gia đình vào dịp lễ tết. Đây là dịp lễ lớn nhất trong năm của Việt Nam cũng như các quốc gia khác ở Đông Á như: Trung Quốc, Nhật Bản,…Vậy ý nghĩa của Tết Nguyên đán là gì? Cùng Mekoong tìm hiểu thêm nhiều thông tin hữu ích qua bài viết này nhé!

Tết Nguyên Đán là gì?

Tết Nguyên Đán là dịp lễ quan trọng nhất trong năm của người Việt Nam, được tính vào đầu năm Âm lịch. Tết Nguyên Đán thường có nhiều tên gọi khác nhau như: Tết Cả, Tết Âm lịch, Tết ta, Tết cổ truyền,…

Theo phiên âm của chữ Hán – Việt, “Tết” theo chữ Hán là tiết, “nguyên” theo chữ Hán sẽ là sự khởi đầu và “đán” là buổi sáng sớm. Do đó, cách đọc đúng nhất theo phiên âm chữ Hán – Việt là Tết Nguyên Đán.

>>Xem thêm: Bao Nhiêu Ngày Nữa Đến Tết Nguyên Đán.

Thời gian của Tết Nguyên đán được tính như thế nào?

Tết Nguyên đán được tính bắt đầu vào ngày đầu tiên của năm âm lịch, thông thường sẽ muộn hơn Tết Dương lịch từ 1 đến 2 tháng do quy luật 3 năm nhuận 1 tháng của năm Âm lịch. Vậy nên thời điểm bắt đầu Tết Nguyên đán sẽ rơi vào khoảng thời gian từ ngày 21 tháng 01 đến ngày 09 tháng 02.

Tết Nguyên đán là gì?

Tết Nguyên đán diễn ra vào thời điểm nông dân nhàn rỗi, nghỉ ngơi để chuẩn bị tiếp vụ mùa mới. Vì theo truyền thống thì hầu hết mọi người dân Việt Nam đều làm nông do đó những lúc có thời gian rảnh rỗi sẽ có tâm lý phấn khởi, bù đắp những ngày làm việc vất vả.

Nguồn gốc của Tết Nguyên đán là gì?

Nguồn gốc của Tết Nguyên đán hiện nay vẫn đang tranh cãi rất nhiều về vấn đề này. Phần lớn thông tin cho rằng Tết Nguyên đán bắt nguồn từ Trung Quốc và được nhập vào Việt Nam vào thời kỳ Bắc thuộc 1000 năm trước.

Tuy nhiên, theo truyện cổ tích lịch sử Việt Nam “Bánh chưng bánh dày”, người Việt Nam đã có dịp lễ này từ thời đại vua Hùng, tức trước 1000 năm Bắc thuộc.

Khổng Tử cũng viết rằng “Ta không biết Tết là gì, nghe đâu đó là tên của một ngày lễ hội lớn của bọn người Man, họ nhảy múa như điên, uống rượu và ăn chơi vào những ngày đó”. Từ đó, có thể suy luận rằng Tết Nguyên đán có nguồn gốc từ Việt Nam.

Mặc dù vẫn có nhiều tranh cãi xoay quanh nguồn gốc của Tết Nguyên đán, nhưng có thể thấy rằng Tết Nguyên đán tại mỗi nước đều có những đặc trưng riêng và là dịp lễ quan trọng của người dân.

Ý nghĩa của ngày Tết cổ truyền là gì?

Ý nghĩa của ngày Tết cổ truyền trong văn hóa Việt Nam là rất quan trọng và được coi là một dịp lễ trọng đại. Tết cổ truyền, hay còn gọi là Tết Nguyên Đán, là ngày lễ để kỷ niệm sự thay đổi của thời gian và chào đón một năm mới. Đây là thời điểm gia đình, bạn bè và cộng đồng cùng nhau tưng bừng tổ chức các hoạt động, lễ hội và các nghi lễ truyền thống.

Một trong những ý nghĩa chính của Tết cổ truyền là việc tôn vinh tổ tiên và gia đình. Trong ngày Tết, người Việt thường bày tỏ lòng tri ân, tôn kính và quan tâm đến tổ tiên của mình. Họ trang trí bàn thờ gia tiên và dâng một số loại trái cây, đèn và hoa để tưởng nhớ và tôn vinh ông bà, các tổ tiên đã qua đời. Điều này có ý nghĩa rằng ta không bao giờ quên nguồn gốc và sự đóng góp của gia đình trong cuộc sống của mình.

Tết cổ truyền cũng là dịp để gia đình quây quần sum họp, thể hiện lòng yêu thương và sự chia sẻ. Mọi người trở về nhà và cùng nhau chuẩn bị các món ăn truyền thống như bánh chưng, nem rán, thịt kho tàu và nhiều món ăn ngon khác. Các thành viên trong gia đình cùng nhau ăn uống, chúc tụng nhau mừng năm mới và chia sẻ niềm vui. Đây là cơ hội để gia đình tạo dựng và duy trì những mối quan hệ, tăng cường lòng yêu thương và sự gắn kết trong gia đình.

Ngoài ra, Tết cổ truyền còn có ý nghĩa về việc thanh tẩy và khởi đầu lại. Trước khi đón Tết, người Việt thường dọn dẹp nhà cửa, lau chùi sạch sẽ để đón một năm mới thật tươi mới và may mắn. Họ cũng thanh lọc những suy nghĩ, xóa bỏ những điều tiêu cực và hy vọng vào những điều tốt đẹp trong tương lai. Tết Nguyên Đán cũng là dịp để xóa tan những căng thẳng, mệt mỏi sau một năm làm việc và trải qua những niềm vui mới.

Cuối cùng, Tết cổ truyền mang ý nghĩa về sự đoàn kết và tình yêu thương. Mọi người cùng chung tay chuẩn bị và tổ chức các hoạt động văn hóa, lễ hội truyền thống như chầu chực, diễu hành rước đèn lồng và các trò chơi dân gian. Những hoạt động này giúp mọi người gắn kết với nhau, tạo ra một không khí vui tươi, phấn khởi và hân hoan trong cả cộng đồng.

Tết Nguyên đán là thời điểm giao thoa giữa trời và đất

Tết Nguyên đán được xem là thời điểm thể hiện cho sự giao thoa giữa trời đất, thần linh với con người. Tết trong Tết Nguyên đán có nghĩa là tiết (ở đây biểu hiện cho thời tiết) sẽ vận hành theo 4 mùa trong năm Xuân – Hạ – Thu – Đông, một chu trình kết thúc và có nghĩa đặc biệt cho nền kinh tế xưa khi còn dựa vào nông nghiệp là chủ yếu.

Hình ảnh minh họa ý nghĩa của Tết Nguyên đán

Tết Nguyên đán là dịp để tỏ lòng thành kính lên ông bà tổ tiên

Có thể nói đây là dịp quan trọng nhất trong năm mà con cháu trong nhà sẽ tập trung lại để chuẩn bị và dâng lên bàn thờ ông bà tổ tiên những mâm cơm, mâm ngũ quả trang trọng nhất.

Theo quan niệm từ xưa, vào dịp lễ này ông bà tổ tiên sẽ về nhà ăn Tết cùng con cháu và phù hộ cho gia đình mình được mạnh khỏe, hòa thuận hơn.

Tết Nguyên đán là ngày may mắn và hy vọng

Năm mới tượng trưng cho mở đầu mới, vì vậy mỗi dịp Tết đến mọi người thưởng rủ nhau đi chùa để cầu phúc và cầu may mắn cho một năm sắp tới.

Từ xưa đến nay luôn có quan niệm rằng Tết Nguyên đán đến sẽ xua đuổi đi những điều không may của năm cũ và đón nhận những niềm hy vọng tốt đẹp hơn cho năm mới. Vì vậy, đây là thời điểm được nhiều người lựa chọn để mở đầu công việc cho năm và là thời điểm tốt để khởi nghiệp nhờ vào vận khí năm mới.

Hình ảnh minh họa ý nghĩa của Tết Nguyên đán

Tết Nguyên đán là thời gian để gia đình quây quần bên nhau

Không phải gia đình nào cũng được ở gần nhau, vì vậy Tết Nguyên đán chính là thời điểm mà mọi người trong gia đình mong ngóng nhất để được đoàn tụ bên những người yêu thương. Được cùng nhau quây quần bên nồi bánh chưng đêm giao thừa thì đây là điều mà mọi người đều mơ ước.

Ngoài ra, đây là cũng là thời gian để con cháu tỏ t

Tết Nguyên đán là dịp để bày tỏ lòng thành kính tới thần linh

Từ xưa đến nay, người dân Việt Nam rất coi trọng việc thờ cúng ông bà tổ tiên để cầu phúc cho gia đình. Đây cũng là dịp lễ được mọi người chú trọng nhất, theo tín ngưỡng dân gian thì người nông dân sẽ bày tỏ lòng biết ơn của mình đến thần Mưa, thần Đất, thần Mặt trời,… một năm qua đã giúp đỡ họ.

Tết là sinh nhật của mọi người

“Mừng thêm tuổi mới”: Đây là câu cửa miệng quen thuộc của ông bà, ba mẹ, cô chú khi chúc tết nhau để mừng nhau thêm một tuổi.

Vào dịp này mọi người sẽ gửi đến nhau những lời chúc may mắn nhất, hy vọng một năm mới tốt đẹp hơn. Người lớn sẽ mừng tuổi cho người già và trẻ nhỏ để mong cho các cụ được sống lâu khỏe mạnh, còn các cháu sẽ lớn nhanh, ngoan ngoãn và học giỏi.

Những phong tục tập quán của người Việt trong Tết Nguyên đán

Những phong tục tập quán của người Việt trong Tết Nguyên đán là những nét đặc trưng văn hóa độc đáo và giàu ý nghĩa. Tết Nguyên đán, hay còn được gọi là Tết Việt, là dịp lễ quan trọng nhất trong năm dành cho người Việt, được tổ chức vào đầu năm mới theo lịch âm. Dưới đây là một số phong tục tập quán quan trọng trong Tết Nguyên đán.

1. Chào Tết: Trước khi đến Tết, người Việt thường dọn dẹp nhà cửa, lau chùi sạch sẽ để tiếp đón niềm vui mới. Các thành viên trong gia đình cùng nhau chuẩn bị các bát tràng phục đầy đủ như banh chung, giò, nem… và những vật phẩm trang trí như cây mai, cây cảnh, hoa quả.

2. Lì xì: Trong ngày đầu tiên của Tết, người lớn tuổi sẽ trao lì xì (tiền lì xì) cho các thành viên trong gia đình, đặc biệt là trẻ em. Điều này không chỉ mang ý nghĩa của sự chúc phúc, may mắn mà còn thể hiện lòng tri ân và sự quan tâm đến nhau.

3. Thăm nhà chúc tết: Trong suốt thời gian Tết, mọi người thường dành thời gian để đi thăm hỏi, chúc Tết nhau. Đặc biệt, ngày mùng 1 Tết là ngày quan trọng để những người trẻ tuổi đến thăm ông bà, cha mẹ, các cụ già trong gia đình và nhận lời chúc từ họ.

4. Cúng tổ tiên: Một nghi thức quan trọng trong Tết Nguyên đán là cúng tổ tiên. Người Việt tin rằng tổ tiên sẽ trở về đón Tết cùng gia đình nên họ chuẩn bị bàn thờ, đèn ông sao, hoa quả, rượu, bánh chưng, bánh tét… để cúng và thờ phụng tổ tiên. Đây là dịp để thể hiện lòng kính trọng và tri ân đối với tổ tiên đã qua đời.

5. Xông nhà mới: Trong ba ngày Tết, người ta tin rằng xông nhà sẽ mang lại may mắn, tài lộc cho năm mới. Trước khi xông nhà, người ta thường chọn giờ tốt để tiến hành như giờ “Tý”, “Sửu” hoặc “Thân”. Bên cạnh việc xông nhà, người ta còn xông đất, xông cây để lấy may mắn và tránh xui xẻo.

6. Mâm ngũ quả: Mâm ngũ quả được sắp xếp gọn gàng và trang trọng trên bàn thờ tổ tiên trong suốt Tết. Mâm thường bao gồm các loại trái cây như bưởi, cam, táo, lê và một chén mật ong. Các loại trái cây này mang ý nghĩa về sự sung túc, giàu có và mang lại điềm lành cho gia đình.

Cúng ông Công, ông Táo

Trước Tết Nguyên đán, vào ngày 23 tháng Chạp hàng năm. Vào ngày này thì mỗi nhà sẽ dọn dẹp sạch sẽ căn bếp, sau đó chuẩn bị một mâm cỗ gồm trái cây, đồ mặn và phóng sinh một con cá chép. Việc này có mục đích là chuẩn bị cho ông Công, ông Táo lên thiên đình để báo cáo những việc xảy ra trong gia đình một năm qua cho triều đình.

Nghi thức cúng lễ Ông Công, Ông Táo (2)

Gói bánh chưng, bánh tét

Vào dịp Tết đến Xuân về là các hàng quán ngoài chợ đầy ắp các sạp bán lá dong, lá chuối, ống nứa để phục vụ cho công việc gói bánh ngày tết. Bởi vì bánh chưng, bánh tét chính là 2 loại bánh truyền thống nằm trong danh sách các món ăn ngày Tết không thể thiếu để dâng lên bàn thờ tổ tiên hoặc làm quà tết cho người hay bạn bè.

Ở một số khu vực hiện nay, người dân vẫn còn duy trì thói quen là vào trước Tết các gia đình trong dòng họ, hàng xóm sẽ tập trung lại với nhau để gói bánh, luộc bánh và trò chuyện xuyên đêm. Thật ý nghĩa khi truyền thống gói bánh chưng, bánh tét ngày Tết vẫn còn được duy trì và truyền lại cho các thế hệ sau này đến tận bây giờ.

Lau dọn nhà, cửa

Với người dân Việt Nam việc lau dọn nhà cửa mỗi dịp cuối năm mang ý nghĩa là sẽ loại bỏ đi những điều không tốt của năm cũ chuẩn bị đón chào điều may mắn và tài lộc cho năm mới. Vì thế mà đây cũng là dịp để các thành viên trong gia đình được cùng nhau dọn dẹp làm mới cho các vật dụng trong nhà mình.

Ngoài ra, để trang trí nhà cửa đón Tết người Việt còn mua rất nhiều loại hoa chưng Tết với nhiều màu sắc và ý nghĩa khác nhau như: Hoa Thủy Tiên, Hoa Đồng Tiền, Hoa Cúc,…

Bày mâm ngũ quả

Một mâm ngũ quả được bày trên bàn thờ của gia đình để tưởng nhớ và tôn kính ông bà tổ tiên. Đây là nét đặc trưng không thể thiếu trong dịp Tết Nguyên đán, thể hiện lòng biết ơn của con cháu đối với bề trên và cầu mong một năm mới may mắn.

Tại từng vùng miền sẽ có cách bày trí và các loại trái cây khác nhau, nhưng ý nghĩa chung là hy vọng cho một năm mới thịnh vượng và hạnh phúc hơn năm cũ.

Tảo mộ

Phong tục tảo mộ diễn ra vào những ngày cận Tết Nguyên đán. Con cháu trong gia đình sẽ đến thăm viếng và làm sạch khu mộ của ông bà tổ tiên. Đây là cách thể hiện sự kính trọng và đạo hiếu của con cháu đối với tổ tiên đã khuất.

Cúng tất niên

Cúng tất niên là nghi lễ quan trọng trong dịp Tết Nguyên đán. Nó được diễn ra vào ngày 30 Tết để mời ông bà tổ tiên về ăn Tết cùng gia đình. Đồng thời, cúng tất niên cũng đánh dấu sự kết thúc của năm cũ và chuẩn bị cho một năm mới an khang, thịnh vượng.

Xông đất

Sau thời khắc giao thừa đón chào năm mới, người đầu tiên bước vào nhà sẽ thực hiện nghi lễ xông đất. Người xông đất phải hợp tuổi với gia chủ để mang lại may mắn, sức khỏe và hòa thuận cho gia đình trong năm mới.

Chúc tết, mừng tuổi

Năm mới đánh dấu sự thêm tuổi của mỗi người, do đó mọi người sẽ dành cho nhau những lời chúc tốt đẹp nhất để hy vọng một năm mới thành công hơn. Vào ngày mồng 1 Tết, con cháu sẽ đến chúc tết và mừng tuổi cho ông bà, cha mẹ. Sau đó, người lớn sẽ lì xì lại cho trẻ em các bao lì xì đỏ để chúc cho họ một năm mới may mắn và học giỏi.

Xin Chữ Câu Đối Đỏ 

Xin chữ câu đối đỏ là một thuật ngữ trong văn hóa dân gian Việt Nam, có ý nghĩa là việc xin một bài câu đối (hoặc còn gọi là câu đối chữ) màu đỏ từ người khác. Đây là một truyền thống phổ biến trong các dịp lễ, tết và các buổi lễ hội truyền thống của người Việt.

Câu đối đỏ là những câu thơ ngắn, ngắn gọn, thường gồm hai dòng, được viết trên giấy màu đỏ. Chúng thường chứa các câu châm ngôn hay, lời chúc phúc may mắn và thành công cho gia chủ hoặc người gửi. Câu đối đỏ thể hiện sự tôn trọng và lòng thành kính của người xin đối tượng.

Trong văn hóa truyền thống Việt Nam, màu đỏ được coi là màu sắc mang ý nghĩa may mắn, giàu sang, hạnh phúc và sự thịnh vượng. Vì vậy, khi một người xin chữ câu đối đỏ, ý nghĩa sâu xa của nó không chỉ đơn thuần là xin một bức giấy đỏ, mà còn là xin lấy sự may mắn và niềm hạnh phúc từ người cho. Điều này cho thấy lòng kính trọng và hy vọng của người xin đối tượng.

Cách thức xin chữ câu đối đỏ thường diễn ra như sau: người xin đối tượng sẽ chuẩn bị một tờ giấy màu đỏ, thường là giấy có hoa văn truyền thống, và viết câu đối vào đó. Câu đối thường được viết bằng mực đen hoặc mực vàng, để tạo sự tương phản với nền giấy đỏ. Sau khi viết xong, người xin đối tượng sẽ mang tờ giấy đi gặp người mà mình muốn nhận câu đối từ.

Người xin chữ câu đối đỏ thường xin từ các nhà thơ, các nhân vật uy tín trong cộng đồng, hoặc từ người già có kinh nghiệm và được coi là may mắn. Người nhận yêu cầu này sẽ đọc câu đối và trao nó lại cho người xin, thường kèm theo lời chúc phúc và lời khuyên. Đôi khi, câu đối đỏ còn được treo trên cửa nhà hoặc ngay bên cạnh biểu ngữ chúc tết trong các dịp lễ quan trọng.

Xin chữ câu đối đỏ không chỉ mang ý nghĩa văn hóa, mà còn có giá trị tâm linh đối với người xin và người cho. Nó thể hiện lòng tin vào sức mạnh của từ ngữ và hy vọng vào những điều tốt đẹp trong cuộc sống. Việc treo câu đối đỏ ở nhà cũng được coi là một biểu hiện của niềm tin vào sự giàu có, may mắn và bình an trong gia đình.

Xem thêm: Bí Quyết Mua Sắm Tết Thông Minh, Tiết Kiệm Cho Gia Đình 2024.

Bài viết này đã trình bày ý nghĩa của Tết Nguyên đán là gì? và những hoạt động ngày Tết phổ biến của người dân Việt Nam. Hi vọng qua đây các bạn sẽ có thêm thông tin về ngày Tết cổ truyền và chúc các bạn có một cái Tết ấm cúng bên gia đình mình!